Kritik

Masalların Şifasının Peşinde Anti-Cadı Şeroks

Küçük Cadı Şeroks, Aslı Der’in kaleme aldığı ve Şeroks’un ilk macerasının anlatıldığı bir yolculuk masalı. Şeroks yaşadığı Masallar Ülkesi’nde pek de takılmayan, inatçı mı inatçı ve eserekli minik bir cadı olsa da doğayla kuvvetli bir ilişkiye sahip.

Küçük Cadı Şeroks, Aslı Der’in kaleme aldığı ve Şeroks’un ilk macerasının anlatıldığı bir yolculuk masalı. Şeroks yaşadığı Masallar Ülkesi’nde pek de takılmayan, inatçı mı inatçı ve eserekli minik bir cadı olsa da doğayla kuvvetli bir ilişkiye sahip. Başına çok da tuhaf olayların gelmeyeceğinden emin olan Şeroks kendi hikâyesine bile yabancıdır aslında. Geçmişini veya geleceğini pek önemsemez ve dinlemez ama nehirlerin sesini, rüzgarın fısıltısını ya da yosunlu kayaların şarkısını ezbere bilir. Günlerden bir gün Masallar Ülkesi’nde anlatılacak masal kalmayınca Büyücü Timma Prens Hortim’e Şeroksla ilgili gerçeği açıklar: Şeroks, ülkenin ünlü masalcısı, şimdilerdeyse dünyada yaşamakla meşgul Gonci’nin yeğenidir (14). Masallar Ülkesi’ni tekrar masallarla donatmaya yardım etmesi için, Gonci’nin yeni masallarla büyüyen oğlu Artavil’e ulaşması gerekmektedir. Bu beklenmedik yolculukla beraber Şeroks’un masalında okur olarak bizler şüphe etmenin, deneyimin, büyümenin ve masalların iyileştiriciliğinin izlerini takip etmekteyiz.

Şeroks’un sıfatı her ne kadar “cadı” olsa da kendi isteğini bile yerine getiremeyen biri olması aslında “cadı” kavramının da altını oyar niteliktedir. Öyle ki, -cadılardan beklenildiği üzere- kimseye zarar veremediği gibi cadılığı kendine bile fayda sağlamaz. Çirkin bulduğu kanatlardan kurtulamaz, istemediği yolculuklara çıkmak zorunda kalır. Masalın henüz ilk duraklarında dahi bu “cadı” sıfatının altı bilinçli şekilde oyulmuştur ve aslında biz bir cadının değil anti-cadının masalının içindeyizdir. Şeroks ne gizemlidir ne de cadı kazanında kötücül büyüler peşindedir. Prens Hortim’e ağza alınmadık laflar sarf eden Şeroks yolculuğundan hemen önce çirkin kanatlarına merhaba demek zorunda kalır ve bu çirkin hâlde ilk durağı olan Süsler Ormanı’nda kendini bulur. Şeroks’un ormanın dilinden anlaması ve tabiatla kurduğu kuvvetli bağ ona macerasının her durağında yardım elini uzatır. Bu güçlü bağa rağmen aynı zamanda hayvanlarla ilişkisinde kibirden ötürü uyuşmazlık da meydana gelir. Ancak Süsler Ormanı ve Sabırsızlar Köyü’nden tanıştığı hayvan arkadaşları sayesinde ve onların dünyasına dahil oldukça Şeroks’un dünyası dönüşmeye başlar. Kendi yalnız ve ormanın bir köşesinde süregiden yaşamından, sınırlarından koptukça farklı mistik ormanlar ve hayvan arkadaşlarıyla iletişim kurmayı da öğrenir. Eserekli Şeroks masallar ülkelerinde ve masalımsı ormanların içinde geçen deneyim ve tecrübeleri biriktikçe sorgulamaya ve değişmeye başlar. “Bildungsroman”[1] kahramanları gibi oluşum veya gelişim kahramanına evrilir Şeroks. Öyle ki, Bu evrilişte Masallar Ülkesi’nde kimseyle anlaşamayan Şeroks gitmiş ve Dev Kordora ve Sabırsızlar Köyü sakinleri arasındaki anlaşmazlığı çözüme kavuşturan, vardığı her masal ülkesinde her iki tarafı da idare edebilen biri gelmiştir.

Öte yandan Şeroks’un macerasının asıl nedeni Masallar Ülkesi’ni yeniden yeni masallara kavuşturmaktır. Bu noktada Şeroks’un maceraları ile masallar iç içe geçer. Aslında yaşadıkları, deneyimledikleri kendi masalına dönüşürken aynı zamanda Masallar Ülkesi’nin de bir masalı olacağını fark eder. Sonuç olarak, bildungsroman’dan bildungsmasal’a geçiş yaparız. Büyücü kazanı olmayan ve kötülükten beslenmeyen, cadı olmayan cadı Şeroks’un yeni tecrübeleri kendi masalını yaratırken aynı zamanda bir masala sahip olmanın ve bunu anlatmanın şifa dağıtan gücünü de gösterir. Masallara sahip olmak ve onları anlatmak Şeroks’un masalında iyileştirme sanatı olarak göz önüne serilirken esas kurallardan birisi de, masala zemin veren doğanın ve her türlü canlının sesine kulak vermekten geçer. Şeroks büyüme masalında bu deneyime kendi masalını bizzat kendisi oluşturarak erişir.  

 

KAYNAKÇA

Der, Aslı. Küçük Cadı Şeroks. İstanbul: Günışığı Kitaplığı, 2018.


[1] Almanca kökenli “bildungsroman” oluşum romanı olarak Türkçe’ye çevrilir. Bu romanlarda genç ve tecrübesiz bir karakterin büyüme ve olgunlaşma serüveni anlatılır.