Soruşturma

Koray Avcı Çakman

Türk çocuk edebiyatında güçlü ve güldüren karakterler üretiliyor. Bu karakterlerin en önemli özelliklerinden biri de ölümsüz ve zamansız olmaları.

 Çocuk Yazını “Çocuk edebiyatındaki yeri ve çocuk özneyle ilişkisi” bağlamında yeni dosya üst başlığını “mizah” olarak belirledi. Çocuk edebiyatındaki gülmecenin varlığı okuru eğlendirdiği, eleştirdiği noktada düşünmeye sevk ettiği ve aynı zamanda hedef kitlesi için birleştirici bir güç olduğu aşikâr. Bu noktadan hareketle siz eserlerinizde mizahı nasıl inşa ediyorsunuz?

Mizahın komik cümleler kurmaktan ve abartılı hâllere yer vermekten daha fazlası olduğunu düşünüyorum.  Mizah öğeleri olay örgüsüne ve karakterlere derinlik kazandırmalı.  Tüm bunların ekseninde yazarken gülmece öğelerinin çokluğundan ziyade özüne önem veriyorum  ve sık sık kendime “Bu yazdıklarım macera dolu olmanın ötesinde eğlenceli mi?”  diye soruyorum.

 

Geleneksel mizah figürlerimizi akla getirdiğimizde Selçuklu Devleti zamanına uzanan Keloğlan, Nasrettin Hoca ve Deli Dumrul hikâyelerinin çocuk okurların arasında yaygın bir şekilde dolaşımda olduğunu görüyoruz. Bu kahramanlara ek olarak Rıfat Ilgaz ve Muzaffer İzgü’nün karakterlerinin hikâyeleri de hâlen revaçta. Son dönem çocuk edebiyatında ise giderek artan bir mizah yoğunluğu söz konusu. Sizce bunun sebepleri nelerdir?

Çünkü gülmek dünyanın en güzel eylemi. Bir çocuğu güldürmek ise paha biçilemez. Üstelik yazarken siz de eğleniyor, yazma sürecini de hissetmiyorsunuz. Ayrıca mizahi öğelerle karakterleri kolaylıkla ilgi çekici ve sevimli hâle getirebiliyorsunuz. Mizah çocukların hayata olumlu açıdan bakmalarını ve farklı düşünme becerileri geliştirmelerini sağlıyor.  

 

Türk çocuk edebiyatında güçlü ve güldüren karakterler üretilebiliyor mu?

Türk çocuk edebiyatında güçlü ve güldüren karakterler üretiliyor. Bu karakterlerin en önemli özelliklerinden biri de ölümsüz ve zamansız olmaları. Keloğlan ve Nasrettin Hoca yüzlerce yıldır bu topraklarda bizleri güldürüp, düşündürürler. Yazar olarak benim de kapımı çaldılar. Nasrettin Hoca’nın Sürpriz MisafiriBir Keloğlan Bir de Eşeği adlı kitaplarımda onlarla birlikte yepyeni maceralara atıldık.

 

Çocukların genellikle gülmeyi ve eğlenmeyi sevdiğini biliriz. Üretilen çocuk kitaplarında mizahın okunurluğu arttırdığından bahsedebilir miyiz?

Evet, mizah okumayı eğlenceli bir hâle getirdiği için kitaplara ilgiyi arttırıyor. Çocuklar eğlenceli bir kitabı okurken stres, gerginlik gibi olumsuz duygulardan uzaklaşıyor.

 

Okuduğunuz en komik çocuk kitabını bizimle paylaşır mısınız?  Bu kitapla ilgili hangi anlar zihninizde daha çok yer etti?

Usta ile Ayı kitabı. Ayı’nın saflığı ve sakarlığı, Usta’nın sabrı ve heyecanı beni çok eğlendirmişti. Bu sıra dışı dostluğun sıcacık öyküsünü ne zaman okusam kahkahalar patlatırım.