Soruşturma

Sara Şahinkanat: "Kedi çocukların sempatiyle yaklaştıkları bir hayvan"

En çok rastlanan karakterin kedi olmasını günlük hayatta çok karşılaşılan ve çocukların sempatiyle yaklaştıkları bir hayvan olmasına bağlıyorum.

En çok rastlanan karakterin kedi olmasını günlük hayatta çok karşılaşılan ve çocukların sempatiyle yaklaştıkları bir hayvan olmasına bağlıyorum. Ayrıca kedilerin resimsel açıdan insanın yüz orantılarına yakın orantılara sahip olmaları, hem de çok zeki ve kıvrak hayvanlar olmaları yüzünden de maske karakter olarak farklı farklı maceralar yaşamaya yatkın olmaları onları ayrıcalıklı kılıyor. Bu yüzden çocuk edebiyatında sıkça yer almalarını mantıklı buluyorum.

Kedi denildiğinde aklınıza ilk olarak hangi özellikleri geliyor? 

Kedi deyince ilk aklıma bağımsız ruhlu oluşları geliyor. Kimseyi memnun etmek gibi bir dertleri olmayışı, önceliği kendilerine verişleri, doğrusu bende saygı uyandırıyor. Bir de konfor düşkünlükleri geliyor aklıma ilk.

 

Çocukken okuduğunuz, sizi etkileyen kahramanı kedi olan kitaplar nelerdir? 

En eski okuduğum, aklıma gelen klasik Çizmeli Kedi masalı. Bir de Dr. Seuss’un The Cat in the Hat’i. Bir de belki benim çocukluk dönemime rastladığı için aklımda galiba kedi deyince en çok Garfield çizgi kitapları var. 

 

Güncel edebiyatta çeviri ya da yerli beğendiğiniz kedili kitaplar hangileridir? 

Daha çağdaş sayılacak kitaplarda aklıma Ursula K. Le Guin’in “Kanatlı Kediler” serisi geldi. En sevdiğim yazarlardan Julia Donaldson’ın Pırtık Tekir’i... Ve tabii bizim Üç Kedi-Bir Dilek ile Üç Kedi-Bir Canavar’ımız vaaar. Feridun Oral’ın Benekli Faremi Gördünüz mü?’sü... Brendan Wenzel’ın Hepi Topu Bir Tekir’i... Filiz Özdem’in Gökkuşağını Kovalayan Kedi’si... Yine Feridun Oral, Yalvaç Ural ve Selçuk Demirel’in sadece çocuklara değil, her yaşa, şiirlerle eşleştirdikleri kedili kitapları Mırname ve Kağıttan Kediler... Aslında çok var da, bir anda sayamadım hepsini.

 

Çocuk edebiyatında dinozorlar, köpekler gibi en çok rastlanan kahramanlardan birinin kedi olmasını nasıl yorumluyorsunuz? 

En çok rastlanan karakterin kedi olmasını günlük hayatta çok karşılaşılan ve çocukların sempatiyle yaklaştıkları bir hayvan olmasına bağlıyorum. Ayrıca kedilerin resimsel açıdan insanın yüz orantılarına yakın orantılara sahip olmaları, hem de çok zeki ve kıvrak hayvanlar olmaları yüzünden de maske karakter olarak farklı farklı maceralar yaşamaya yatkın olmaları onları ayrıcalıklı kılıyor. Bu yüzden çocuk edebiyatında sıkça yer almalarını mantıklı buluyorum.

 

Sizce çocuk edebiyatı metinlerinde inşa edilen bir “kedi” algısından söz edilebilir mi?

Evet edilebilir. Şehir hayatında çocukların sahiplenmeye gerek olmadan metropol hayatında bile en fazla karşılaştıkları ve bağ kurabildikleri; doğalı/doğayı bir biçimde inceleyebilecekleri; hatta kuşun, balığın aksine, boyutuyla, yakınlaşmayı sevmesiyle, bazen de arsızlığıyla, dokunup okşayabilecekleri tek hayvan oluşu, “kedi”yi çok özel kılıyor. Ne de olsa sokak köpeklerinden çekince biraz daha fazla. Hatta evlerde çokça beslendiğinden ve çok oyunbaz ve sevimli olduklarından sosyal medyada da en çok fotoğrafı paylaşılan hayvan olması yine sempati puanlarını artırıyor. Okul öncesi öykülerde insan karakterindense göndermelere maske hayvan karakteri üzerinden gidilmesi zaten alışılmış. Ayı, tavşan, köpek ve farenin yanı sıra kedilerin de prim yapması şaşırtıcı değil. İllüstrasyon açısından da tüyleri, ifade zenginliği, hareket esnekliği ile muhteşem estetik malzeme verebiliyorlar."