Doğru metinle doğru çizeri buluşturmak çok önemli. Çok iyi bir hikâye, o hikâyenin ruhunu yakalayamayan çizimler sebebiyle okuyucusuna ulaşamayabilir.
Doğru metinle doğru çizeri buluşturmak çok önemli. Çok iyi bir hikâye, o hikâyenin ruhunu yakalayamayan çizimler sebebiyle okuyucusuna ulaşamayabilir. Aynı şekilde zayıf bir hikâye göz alıcı çizimlerle dikkat çekip sonrasında okurda hayal kırıklığı yaratabilir. Bu yüzden biz belli bir tarza takılıp kalmıyor ve bambaşka tekniklerle, malzemelerle çalışan; tarzları birbirinden tamamen farklı çizerlerin çalışmalarını titizlikle değerlendiriyor ve uygun projelerde kendilerine başvurmak üzere çalışmalarını arşivliyoruz.
Çocuk yazını söz konusu olduğunda genellikle yazarlar ve metinleri ön plandadır. İşin yayıncılık boyutu çok fazla gündeme gelmez. Bir çocuk kitabının yayım serüveni nasıldır? Bir metni yayıma hazırlarken siz nelere dikkat edersiniz?
Çeviri kitaplar için konuşursak süreç yabancı çocuk kitapları yazarlarının, çizerlerinin, yayıncılarının, telif hakları ajanslarının takibiyle başlıyor. Tespit edilip olumlu raporlanan kitaplar telif sözleşmelerinin imzalanmasının ardından çeviriye veriliyor. Sonrasında da çeviriden gelen kitap çeviri editörü kontrolünde yayına hazırlanıyor. Bu da çeviri kontrolünü, redaksiyonu, mizanpajı, kapak çalışmalarını içeren bir hazırlık süreci. Bu süreçten sonra baskıya hazır olan dosyalar matbaaya gönderiliyor. Yerli kitaplar için de çeviri süreci dışında benzer bir süreç izleniyor. Yayınevimize gönderilen dosyalardan olumlu raporlananlar yayına hazırlanıyor. Resimli kitapsa sürece çizer de dâhil oluyor.
Yaş aralığına uygunluğu açısından kitabın sayfa sayısı, boyutları, yazı stili ve büyüklüğü, resim/yazı oranı, iyi çeviri, doğru Türkçe kullanımı, imla kurallarına uygunluk, yayına hazırlık sürecinde dikkat ettiğimiz temel hususlar.
Çocuk yazını yayınlarına dikkatle bakıldığında her yayınevinin metin yayını konusunda farklı bir stili olduğu görülüyor. Yayınların stili, puntosu ve bazen de dizgisinde görülen bu farklı yönelimlerin sizce okura ve okuma deneyimine etkisi nedir? Hangi hususlara dikkat edilerek yayınlar okura ne gibi farklı biçimlerde sunuluyor?
Yazı stili, punto, satır aralığı tercihlerimizde belirleyici olan yine kitabın hitap ettiği yaş aralığı. Okul öncesinde daha büyük puntolar, daha sade fontlar tercih edilirken yaş büyüdükçe punto küçülür, satır araları daralır.
Çocuk yazını söz konusu olduğunda son zamanlarda metin yazarlığı dışında eskiden görünmeyen aktörlerin (editörlerin, çizerlerin ve çevirmenlerin) görünür olduğu yeni bir edebiyat çevresini gözlemlemek mümkün. Sizce işin mutfağında yer alan bu aktörlerin metnin alımlanışında rolü nedir?
Aslında her zaman var olan bu aktörler internet kullanımının yaygınlaşması, bilgiye ulaşmanın kolaylaşması, iletişim kanallarının çeşitlenmesiyle birlikte herkes gibi daha görünür hale geldi. Aday eser başvurularını inceleyen; telif, düzelti, tasarım ve çeviri süreçlerini takip eden (sorunlu çevirilerde neredeyse baştan çeviri yapan) editörlerin rolü elbette çok büyük. Bir metni başka bir dile en doğru ve okunaklı şekilde taşımaya çalışan çevirmenlerin ve metinleri resimleriyle bir başka boyuta taşıyan çizerlerin de öyle. Elbette hepsinin üzerindeki yayın yönetmenlerini de unutmamak gerek.
Çocuk yazını çizimlerinde yayınevi olarak öncelikleriniz nedir? Sizce çizimlerin metnin anlamına etkisinden söz edebilir miyiz?
Doğru metinle doğru çizeri buluşturmak çok önemli. Çok iyi bir hikâye, o hikâyenin ruhunu yakalayamayan çizimler sebebiyle okuyucusuna ulaşamayabilir. Aynı şekilde zayıf bir hikâye göz alıcı çizimlerle dikkat çekip sonrasında okurda hayal kırıklığı yaratabilir. Bu yüzden biz belli bir tarza takılıp kalmıyor ve bambaşka tekniklerle, malzemelerle çalışan; tarzları birbirinden tamamen farklı çizerlerin çalışmalarını titizlikle değerlendiriyor ve uygun projelerde kendilerine başvurmak üzere çalışmalarını arşivliyoruz.