Çevirmenler, metni, kaynak dilden hedef dile, hedef dili en doğru şekilde kullanarak kazandırır; editörler, metnin hedef dilde en güzel şekilde ifade edilmesini sağlar.

Çocuk yazınının dünyada şu sıra yükselmekte olan türlerinden birisi de resimli kitaplar. Resimli kitaplar, bebeklikten ilköğretimin ilk yıllarına kadar çocukları kitapla tanıştırmak, okuma eylemini onları hayatının düzenli bir parçası haline getirmek adına oldukça önem taşıyor. Bu tür kitaplarda görsellik daha baskın bir unsur olurken daha ileri seviyelerde içerik öne çıkıyor. Tüm kitapların tasarımı, bunlar göz önünde bulundurularak yapılıyor.

Çocuk yazını söz konusu olduğunda genellikle yazarlar ve metinleri ön plandadır. İşin yayıncılık boyutu çok fazla gündeme gelmez. Bir çocuk kitabının yayım serüveni nasıldır? Bir metni yayıma hazırlarken siz nelere dikkat edersiniz?

Yabancı dilde yayımlanmış çocuk kitaplarının dilimize kazandırılması sürecinde birkaç adım var. İlki kitapla tanışmamız; bu da ajanslar ya da yayıncıların katalogları aracılığıyla gerçekleşiyor. İlgimizi çeken, okurlarımıza sunmak istediğimiz kitapları okuyup değerlendiriyor, dilimize kazandırmak istediklerimizin Türkiye’de yayın haklarını satın alıyoruz. Sonraki adım kitabın dilimize çevrilmesi ki bu en büyük önemi atfettiğimiz adımlardan birisi; dilin güzel kullanımının geliştirilmesi adına çocuklukta okunan kitapların son derece etkili olduğuna inanıyoruz. Çevirinin ardından titiz bir editoryal süreçten geçen kitabımız baskıya hazır oluyor.

Türkçe metinler için de ilgimizi çekmesi, dilin doğru ve güzel kullanılmış olması ve titiz bir editoryal süreçten geçmesi şartları geçerli.

Nelere dikkat ederiz sorusuna gelince: Aşağıdaki unsurları taşıyan kitapları tercih etmiyoruz:

-dinî

-siyasi

-acıklı

-sıkıcı

-kültürümüze yabancı olan ve hedef yaş grubunun anlayamayacağı, çeviride aktarılması imkânsız çeşitli kültürel referanslar içeren kitaplar.

Çocuk yazını yayınlarına dikkatle bakıldığında her yayınevinin metin yayını konusunda farklı bir stili olduğu görülüyor. Yayınların stili, puntosu ve bazen de dizgisinde görülen bu farklı yönelimlerin sizce okura ve okuma deneyimine etkisi nedir? Hangi hususlara dikkat edilerek yayınlar okura ne gibi farklı biçimlerde sunuluyor?

Yazıların stili, puntosu ve dizgisinin okuma deneyimindeki etkisi son derece fazla. Kitabın –özellikle çocuk yazınında- rahat okunurluğu, okurun kitaptan, okuma eyleminden aldığı zevki yükseltebilir de, tamamen bitirebilir de. Çocuk yazını için konuşursak, kitap, çocuğun anlama sürecine geçemeden yalnızca okuma eyleminin zorluklarında takılı kalmaması adına gelmiş olduğu düzeyde zorlanmadan okuyabileceği bir tasarıma sahip olmalı; bu aşamada da punto büyüklüğü, dizgi gibi unsurlar belirleyici oluyor. Yazı tipiyse, metnin tonunu, okurun bazen fark bile edemediği şekilde yönlendiriyor. Bu açıdan doğru yazı tipinin seçimi de okuma deneyimini oldukça etkiliyor.

Çocuk yazınının dünyada şu sıra yükselmekte olan türlerinden birisi de resimli kitaplar. Resimli kitaplar, bebeklikten ilköğretimin ilk yıllarına kadar çocukları kitapla tanıştırmak, okuma eylemini onları hayatının düzenli bir parçası haline getirmek adına oldukça önem taşıyor. Bu tür kitaplarda görsellik daha baskın bir unsur olurken daha ileri seviyelerde içerik öne çıkıyor. Tüm kitapların tasarımı, bunlar göz önünde bulundurularak yapılıyor.

Çocuk yazını söz konusu olduğunda son zamanlarda metin yazarlığı dışında eskiden görünmeyen aktörlerin (editörlerin, çizerlerin ve çevirmenlerin) görünür olduğu yeni bir edebiyat çevresini gözlemlemek mümkün. Sizce işin mutfağında yer alan bu aktörlerin metnin alımlanışında rolü nedir?

Çevirmenler, metni, kaynak dilden hedef dile, hedef dili en doğru şekilde kullanarak kazandırır; editörler, metnin hedef dilde en güzel şekilde ifade edilmesini sağlar.

Çizerler ise okurun zihninde canlanacak imgeyi yönlendirdikleri için oldukça önemli bir görev üstlenir; resimlerin yarattığı atmosfer, okuru kitap boyunca sarmalar.

Çocuk yazını metinlerinde bir kitabın içeriği, yayım biçimini etkiler mi? Nasıl?

Kitap seçiminde en önemli unsurlardan birinin içerik olduğunu düşünüyoruz. Çocuk yazınının mutlaka eğitici, didaktik metinler olmaları gerekmiyor; kitap, bir öğrenme aracı olduğu kadar zevk verici bir eylemin aracıdır da kitapların ileride de çocukların hayatının bir parçası olmasını asıl sağlayacak olan, erken yaşlarda kitapla ve okumakla kurdukları duygusal bağdır, kitabın çocuğa keyif vermesi en önemli unsur. Zaten okuma becerisi, okuduğunu anlama yetisi, eğlenirken farkında olmadan kazanacağı yetenekler olacaktır.

Çocuk yazını çizimlerinde yayınevi olarak öncelikleriniz nedir? Sizce çizimlerin metnin anlamına etkisinden söz edebilir miyiz?

Çocuk yazını için yapılan çizimlerde dikkat edilen birkaç unsur söz konusu, bunlardan en önemlilerinin çizgilerin biçimi, renkler ve metne uygunluğu olduğu söylenebilir. Çizimler, kapaktan başlayarak, okurun algısını etkiler, kitabın tonunu belirler. Çocuk yazınında çizimlerin ilgi çekici olması son derece büyük bir rol oynuyor; kitabın hitap ettiği yaş grubuna uygun olarak renkler ve çizgiler değişebiliyor. Tüm bunlar, çocuğun hayal gücünün gelişimini destekliyor.