Soruşturma

Önder Yetişen: "Bir metni yayına hazırlamak çok yönlü şekil alan bir süreç"

Çizimler en az hikâyeler kadar önemli bizim için. Çocukların hikâyeleri özümsemeleri ve görsel estetiklerinin gelişimi konusunda çok önemli olduğunu düşünüyoruz.

Çizimler en az hikâyeler kadar önemli bizim için. Çocukların hikâyeleri özümsemeleri ve görsel estetiklerinin gelişimi konusunda çok önemli olduğunu düşünüyoruz.

Çocuk yazını söz konusu olduğunda genellikle yazarlar ve metinleri ön plandadır. İşin yayıncılık boyutu çok fazla gündeme gelmez. Bir çocuk kitabının yayın serüveni nasıldır? Bir metni yayına hazırlarken siz nelere dikkat edersiniz?

Yayıncılık boyutunun başarısı, hazırlanan kitabın gündeme gelmesidir bence, yayıncının değil. Bir metni yayına hazırlamak... Çok yönlü şekil alan bir süreç. Elimizdeki kitabın çoğunlukla metinle birlikte en az metin kadar değerli çizimlere de sahip olduğunu düşündüğümüzde, her kitap kendi içinde değerlendirilir ve ona en uygun yayımlama sürecine dahil edilir. Önemli konuların başında kitabın anlattığı hikâye ve bu hikâyeyi sunarken seçtiği yolun estetik değeri geliyor diyebiliriz.

 

Çocuk yazını yayınlarına dikkatle bakıldığında her yayınevinin metin yayını konusunda farklı bir stili olduğu görülüyor. Yayınların stili, puntosu ve bazen de dizgisinde görülen bu farklı yönelimlerin sizce okura ve okuma deneyimine etkisi nedir? Hangi hususlara dikkat edilerek yayınlar okura ne gibi farklı biçimlerde sunuluyor?

Bir kitabın dizgisi yapılırken baz alınan en temel tema “kitabın anlattığı şey”. Font seçimleri ve uygulanış tercihleri de aynı tema üzerine şekilleniyor. Tanımlarken “kitap” diyoruz. Bu bütünlüğün sağlanabilmesi için birçok unsur aynı “şey” çerçevesinde toplanıyor diyebiliriz.

 

Çocuk yazını söz konusu olduğunda son zamanlarda metin yazarlığı dışında eskiden görünmeyen aktörlerin (editörlerin, çizerlerin ve çevirmenlerin) görünür olduğu yeni bir edebiyat çevresini gözlemlemek mümkün. Sizce işin mutfağında yer alan bu aktörlerin metnin alımlanışında rolü nedir?

Çok önemli tabii ki. Bir kitabın nasıl anlaşılacağına karar veren ekipten bahsediyoruz. Bu ekip kötü bir hikâyeyi kurtarabilecekken, iyi bir yazarın eserini de berbat edebiliyor. Edebiyat çevreleri konusunda pek deneyimli değilim, fikrim yok maalesef.

 

Çocuk yazını metinlerinde bir kitabın içeriği, yayım biçimini etkiler mi? Nasıl?

 2. soru için söylediklerim geçerli diyebilirim.

 

Çocuk yazını çizimlerinde yayınevi olarak öncelikleriniz nedir? Sizce çizimlerin metnin anlamına etkisinden söz edebilir miyiz?

Çizimler en az hikâyeler kadar önemli bizim için. Çocukların hikâyeleri özümsemeleri ve görsel estetiklerinin gelişimi konusunda çok önemli olduğunu düşünüyoruz.